Tbs-ers nemen vaker de benen uit frustratie: ze voelen zich gekooid
Tbs’ers die de benen nemen, doen dat vaker uit protest. Dat stelt strafrechtadvocaat Jan-Jesse Lieftink. Hij staat vaak tbs’ers bij en heeft zo’n vijftien cliënten in de Nijmeegse Pompekliniek zitten. ,,Tbs’ers die vluchten voelen zich vaak gekooid en hebben bovendien niet het gevoel dat ze effectief worden behandeld.”
Volgens advocaat Lieftink, tevens bestuurslid van de Vereniging van tbs-advocaten, komt het vaker voor dat tbs’ers vanwege frustratie en uitzichtloosheid niet terugkeren van verlof of proberen te ontsnappen.
De meesten weten dat een vluchtpoging ertoe kan leiden dat ze een minstens een jaar niet op verlof mogen. ,,Sommigen nemen dat voor lief. Onder meer uit protest tegen de stroperigheid in de tbs. De voorwaarden voor verlof worden steeds strenger. Bijvoorbeeld het moeten innemen van medicatie.”
De recente vlucht van zedendelinquent Ronald van Z. doet zijn wenkbrauwen fronsen. ,,Dat is begeleid verlof. Daar is toch iemand bij?” De toestemming voor het verlof is verleend door het Adviescollege Verloftoetsing tbs (AVT). Had dat wel mogen gebeuren?
Enkelband
De Inspectie Justitie en Veiligheid doet landelijk onderzoek naar de besluitvorming in de zes tbs-klinieken over het verlenen van vrijheden en verloven. Doel is het aantal incidenten te verminderen.
Het tbs-stelsel is niet waterdicht, zegt advocaat Lieftink. Het inschatten van risico’s en vluchtgevaar op basis van iemands gedrag is lastig. Van mensen die al heel lang binnen zitten, wordt het moeilijker het recidivegevaar in te schatten, zegt de tbs-deskundige.
Enkelband slecht idee
Advocaat Lieftink onderschrijft dat. Hij vindt een enkelband een slecht idee. ,,Het biedt louter schijnveiligheid, want een enkelband is makkelijk door te knippen. Het zal een onttrekking niet voorkomen.”
Bij tbs denken veel mensen aan gewetenloze psychopaten, maar dat is een minderheid, betoogt hij. ,,De meeste tbs’ers hebben een stoornis die ons allemaal kan treffen. Door een slechte start in het leven hebben zij zich vaak niet goed kunnen hechten aan anderen. Dat leidt tot ernstige scheefgroei en kan hen, onder omstandigheden, denk aan een crimineel milieu of een drugsverslaving, gevaarlijk maken. De behandeling is erop gericht dat gevaar te minimaliseren.”
Forensische zorg onder druk
De forensische zorg staat onder druk. Onderzoeksbureau AEF schetste vorig jaar een zorgwekkend beeld. Er is een tekort aan goed personeel, dat gebukt gaat onder zware administratieve lasten. Door de krapte op de arbeidsmarkt en het slechte imago van de tbs zijn goede mensen moeilijk te vinden.
Tegelijk worden de problemen en stoornissen complexer. ‘Behandelaren zeggen steeds minder toe te komen aan de noodzakelijke behandeling’, aldus het rapport.
Drugs verstoren het behandelklimaat. In bijna alle incidentenrapportages van tbs’ers komt naar voren dat drugs voor onveiligheid zorgen. Het drugsvrij krijgen van klinieken lijkt onbegonnen werk.