De haat-liefdeverhouding met de tbs-kliniek: 'Grote knel in het systeem'
Aan de ene kant is er een indrukwekkend hoog percentage aan geslaagde tbs-behandelingen, aan de andere kant wordt er gepleit voor afschaffing van het systeem wanneer een tbs-er op verlof de fout in gaat. We lijken een haat-liefdeverhouding met de tbs-kliniek te hebben. Wellicht als gevolg van de grote knel die in het systeem lijkt te zitten. "Stop maar even met het opleggen van tbs", zegt tbs-advocaat Jan-Jesse Lieftink bij Spraakmakers.
Veel tbs-behandelingen voorkomen juist mogelijk recidive-gedrag waarbij gestraften opnieuw in de fout gaan. De Tweede Kamer debatteert morgen over dit typisch Nederlandse fenomeen, oftewel ons tbs-systeem.
Noodklok
"Stop maar even met het opleggen van tbs", zegt Lieftink. De advocaat stelt dat rechters steeds vaker naar het systeem grijpen als middel. Volgens Veldhuijzen komt dit vermoedelijk door de moord op Anne Faber. "Zij is vermoord door iemand die niet in een tbs-kliniek zat, maar daar wel had moeten zitten. Dit lijkt een kantelpunt te zijn geweest."
Veldhuijzen stelt dat tbs zo ondertussen als middel voor extra veiligheid gebruikt wordt. "Geef een hoge gevangenisstraf en plak er tbs achteraan, dan weet je zeker dat iemand niet snel op vrije voet komt. Het is een extra stok achter de deur."
Maar dit veelvuldig opleggen van tbs leidt tot een grote knel in het systeem. "In 2021 luidde ik de noodklok al", zegt Lieftink. "Toen stond de wachtlijst op 64 personen, nu zijn dit er 182." Volgens Lieftink is dit hoge tekort een gevolg van een jarenlang structureel en fundamenteel verkeerd beleid.
Golfbewegingen
Lieftink legt uit dat er de afgelopen jaren flink bezuinigd is op de tbs. Zo zijn er tien jaar geleden nog twee klinieken gesloten. "De behoefte komt steeds als een boomerang weer terug en het herinvoeren van wetten en opnieuw inrichten van klinieken kost ontzettend veel tijd, waar cliënten vervolgens het slachtoffer van zijn. Zij zitten weg te kwijnen in de gevangenis totdat er een plek voor hen vrijkomt. Daar worden zij absoluut niet beter van."
Politieke plannen: meer, meer, meer
Ingrid Coenradie, Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid (PVV), wil ervoor zorgen dat tbs-klinieken worden uitgebreid, meer personeel wordt geworven en dat de doorstroom naar minder beveiligde klinieken bevorderd wordt. Of dit een stap in de goede richting is? Lieftink noemt de maatregels waar Coenradie mee komt 'niet nieuw'. "Dit wordt al vijf jaar gezegd en is ook al jarenlang in werking gezet. Maar het levert nog te weinig op."