Almelose tbs‘er is wachten zat, na anderhalf jaar onterecht in cel stapt hij naar de rechter
De tbs-klinieken in Nederland zijn overvol. Er wachten inmiddels 180 mensen in gevangenissen op hun hoognodige tbs-behandeling. Daar krijgen zij een vergoeding voor. Voor een psychiatrisch patiënt in de Almelose Karelskamp is na anderhalf jaar de maat vol. Hij stapt naar de rechter. „De uitzichtloosheid leidt tot frustratie en incidenten.” Jan-Jesse Lieftink is zijn advocaat.
Elk jaar groeit de wachtlijst van tbs-passanten, zoals deze groep officieel heet. Van 26 in 2017 ging hun aantal naar 45 in 2020. Op dit moment gaat het om 180 mensen, zegt tbs-advocaat Jan-Jesse Lieftink. Hij waarschuwt voor de gevolgen.
Advocaat Jan-Jesse Lieftink ziet dat de frustratie groeit bij tbs-patiënten die wachten op behandeling. Zijn kantoor Bureau TBS Advocaten start een rechtszaak voor een cliënt die al 1,5 jaar wacht in de Almelose gevangenis.
Frustatie en geweld
Het gevolg is dat deze mensen veel te lang in de cel zitten, die fungeert als wachtkamer. Dat zorgt volgens hem voor veel frustraties en vergroot de kans op gewelddadige incidenten in de gevangenis, met bewakers of gevangenen. „Je ziet dat sommigen gevaarlijker worden naarmate het langer duurt.”
Lieftink benadrukt dat het gaat om ernstig psychisch verwarde mensen, die niet de behandeling krijgen die ze nodig hebben. Ze worden zolang stabiel gehouden, zegt hij. Een van de cliënten van zijn kantoor wacht al anderhalf jaar in de Almelose Karelskamp. Voor hem is de maat nu vol.
Kort geding als breekijzer
Het advocatenkantoor begint binnenkort een rechtszaak als breekijzer, om de deur naar de kliniek open te krijgen.
„Meneer was veroordeeld tot tbs met voorwaarden. Tijdens de behandeling is hij weggelopen naar zijn ouders. Vervolgens is dat omgezet naar tbs met dwangverpleging en is hij weer in de cel gezet. Hij wacht al sinds september 2022 op een plek. Alles wat is opgebouwd in de eerdere behandeling is afgebroken. We kunnen straks weer opnieuw beginnen.”De grootste frustratie bij zijn cliënten is de uitzichtloosheid, zegt Lieftink. „Ze hebben geen idee wanneer ze naar de kliniek kunnen. Het kan morgen zijn of over een half jaar. Je kunt mensen niet zo laten wachten. Je gooit heel veel weg. Deze jongen zit helemaal stuk. Daarom beginnen wij een kort geding. Wij eisen een redelijke startdatum.”
Onterecht beeld neergezet
Lieftink: „Die regeling is een compensatie omdat je onterecht in de cel zit. Het zijn wettelijk vaststaande bedragen. Na vier maanden wachten heb je recht op 250 euro per maand. Dat loopt vervolgens elke drie maanden op. Het geld wordt verrekend met een eventuele schadevergoeding aan slachtoffers of nabestaanden.”
Voorlopig geen einde aan groei
De advocaat verwacht dat de groep wachtenden de komende jaren groeit. Hij noemt het wanbeleid van justitie. „Er zijn klinieken gesloten en er is geen rekening gehouden met de toekomst. We weten dat tbs in golfbewegingen gaat. Sinds de zaak Anne Faber in 2017 is tbs booming. De tbs-veroordelingen stijgen elk jaar. De langst wachtende zit nu al meer dan twee jaar in de gevangenis. Die heeft zijn eerste tbs-verlengingszitting al gehad zonder dat zijn behandeling ooit is gestart.”