Er wordt al jaren aan gewerkt. Iedereen onderschrijft het belang. Er zijn vacatures. Er is geld, maar de kandidaten komen niet door de screening. De reden: ze hebben een ernstig vergrijp gepleegd en krijgen op grond daarvan volgens de geldende regels niet de voor deze functie vereiste Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG).Tbs-klinieken willen ex-tbs’ers in dienst nemen om de kwaliteit van de behandeling te verbeteren.

Tbs-advocaat Jan-Jesse Lieftink is verbijsterd over de gang van zaken. ,,Dit is compleet van de zotte. Het kan toch geen verrassing zijn dat tbs’ers een strafbaar feit hebben gepleegd. Ze afwijzen is een groter risico dan ze laten werken.’’

Op straat

Lieftink staat samen met Lauren Schouten een van de bekendste ex-tbs’ers van Nederland bij: Jorge Chito (40) uit Arnhem, die in dienst is bij CTP Veldzicht in Balkbrug en door de VOG-impasse op straat dreigt te belanden.

Chito, in 2011 veroordeeld tot drie jaar cel en tbs met voorwaarden (lichtere variant) vanwege doodslag, speelt een grote rol bij het project om ex-tbs’ers in te zetten om de behandeling van tbs’ers te verbeteren. Hij sprak hierover in de Tweede Kamer, zat om tafel met de minister, deed ruim zes jaar werkervaring op in diverse klinieken en schreef het boek Van dader naar hulpverlener.

In maart 2023 werd zijn aanvraag om een VOG geweigerd. Sindsdien vecht hij voor ‘zijn toekomst’.

Bittere pil

Hoe bitter de pil is voor de klinieken en de ervaringsdeskundigen, die hiervoor jarenlang zijn opgeleid, blijkt tijdens een zitting van de bestuursrechter in Arnhem. Daar staan Chito en de staatssecretaris van Justitie en Veiligheid tegenover elkaar. Hij wil alsnog een VOG, zodat hij zijn baan houdt. Het ministerie durft dat niet aan, vanwege vermeende risico’s gezien het verleden van de man, en vindt het algemeen belang groter dan het persoonlijk belang.

Advocaat Jan-Jesse Lieftink vindt dat onbegrijpelijk gezien de aard en het belang van het project.

Heel gek

,,Ex-tbs’ers vervullen in zorgteams een brugfunctie. Dat is goed voor de cliënten van een tbs-kliniek, goed voor de maatschappij en goed voor de ervaringsdeskundige. Dan is het heel gek als dit niet kan vanwege een VOG, waarbij dertig jaar wordt teruggekeken. De Chito van toen bestaat niet meer.’’

Hij rekent voor dat een ex-tbs’er in het huidige systeem bij voorbaat kansloos lijkt om als ervaringsdeskundige aan de slag te gaan. ,,Je bent al snel 65 jaar voordat je dan in aanmerking komt voor een VOG.’’

Lieftink krijgt bijval uit de zaal, zeker als de vertegenwoordigers van het ministerie aanvoeren dat het mogelijk zou zijn ervaringsdeskundigen via een andere constructie in dienst te nemen, bijvoorbeeld doordat de directeur van een instelling toestemming geeft.

Waarom moet ik op het verdachten­bank­je blijven zitten?

De rechter geeft Maaike Philippi, directeur ‘behandeling’ van CTP Veldzicht in Balkbrug, het woord. ,,Dat kan niet. Om de bijdrage te kunnen leveren die we willen, moet hij volwaardig deel uitmaken van het zorgteam en daarvoor is een VOG nodig.’’

De uitspraak die de bestuursrechter binnen zes weken doet, is van belang voor alle tbs-klinieken en de ervaringsdeskundigen die daar werken of gaan werken.

Chito vertelt hoe moeilijk het is wat hem overkomt.

Opnieuw bewijzen

,,Blijkbaar moet ik me steeds opnieuw bewijzen. Wat ik heb gedaan, blijft altijd bij me en zal ik nooit vergeten, maar waarom moet ik op het verdachtenbankje blijven zitten? Het voelt of mijn inzet niet wordt beloond en dat is niet makkelijk. In afwachting van een VOG en een vast contract sta ik vanwege dit gedoe al anderhalf jaar op non-actief bij Veldzicht. Ik krijg mijn salaris doorbetaald, maar kan niet werken.’’

Tijdens de zitting is het slotwoord voor Chito: ,,Toen ik in de tbs zat, wilde ik eruit. Dat mocht niet. Nu wil ik er in en mag dat ook niet. Daardoor sta ik tot mijn grote verdriet weer voor de rechter.’’

Een groot interview met Jorge Chito in het algemeen dagblad vindt u hier terug. Ook waren Jorge Chito en Jan-Jesse Lieftink te zien in de late uitzending van Hart van Nederland.van dinsdag 30 juli 2024.